25η Νοέμβρη Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών

Η έμφυλη βία δεν είναι μόνο μια ημέρα είναι καθημερινότητα!
Στη χώρα μας που πρώτη φορά συλλέγει, επισήμως, αξιόπιστα ποσοτικά δεδομένα σχετικά με τις διαφορετικές πτυχές της έμφυλης βίας κατά των γυναικών:

▪️ Σχεδόν 1 στις 2 γυναίκες 18-74 ετών έχει βιώσει ενδοσυντροφική βία
▪️ Σχεδόν 1 στις 2 έχει βιώσει σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας
▪️ Σχεδόν 1 στις 3 έχει βιώσει σωματική βία είτε από σύντροφο ή από μη σύντροφο
▪️ Πάνω από 1 στις 4 έχει βιώσει stalking
▪️ Σχεδόν 1 στις 5 έχει βιώσει σεξουαλική βία είτε από σύντροφο ή από μη σύντροφο

Τα συγκλονιστικά στοιχεία που δείχνουν τη ανθεκτικότητα και την ένταση του φαινομένου στη χώρα, αντλήθηκαν από την έρευνα «Έμφυλη βία κατά των γυναικών και άλλες μορφές διαπροσωπικής βίας στην Ελλάδα» που διενεργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 έως και τον Απρίλιο του 2023 από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών – ΕΚΚΕ με τη χρηματοδότηση της Eurostat. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σχετική έρευνα στην Ελλάδα, με δείγμα 11.557 γυναίκες, ηλικίας 18-74 ετών, που αναφέρεται σε έναν πραγματικό πληθυσμό 3.778.405 γυναικών.

Στο πλαίσιο των κακοποιητικών σχέσεων η ψυχολογική βία είναι η συχνότερη μορφή βίας (40,42%) που βιώνουν οι γυναίκες, με το ποσοστό για τις νέες γυναίκες ηλικίας 18- 29 ετών να ξεπερνά το 48%. Ενώ είναι εξαιρετικά πιθανό να υπάρχουν περιπτώσεις όπου η ενδοσυντροφική βία δεν καταγράφεται διότι ίσως να υπερτερεί η μη-διάρρηξη του δεσμού με τον σύντροφο, η κυριαρχία του αισθήματος φόβου για τις συνέπειες στην προσωπική και οικογενειακή ζωή, η οικονομική επισφάλεια, τα πολιτισμικά ή/και κοινωνικά στερεότυπα και η ψυχολογική ανασφάλεια.

Σχετικά με τους δράστες στα περιστατικά σωματική βίας υπερτερούν οι στενοί σύντροφοι (20,4%) των μη σύντροφων (15,6%), ενώ στα περιστατικά σεξουαλική βίας υπάρχει αντιστροφή, με τους μη συντρόφους να κυριαρχούν (14,5%) έναντι των στενών συντρόφων (5,9%).

Οι γυναίκες που αναφέρουν συχνότερα τις κακοποιητικές συμπεριφορές ή/και την έμφυλη βία που έχουν βιώσει είναι νεότερες, διαθέτουν συνήθως καλή ή πολύ εκπαίδευση, είναι ενταγμένες στην αγορά εργασίας και κατοικούν σε μεγάλα αστικά κέντρα ή/και σε νησιωτικές περιοχές, είναι συνήθως είτε διαζευγμένες ή δεν έχουν τελέσει γάμο/σύμφωνο συμβίωσης.

Τέλος, σημαντικό ποσοστό γυναικών δήλωσε ότι αγνοεί τη Γραμμή SOS 15900 και την ύπαρξη και λειτουργία Συμβουλευτικών Κέντρων γεγονός που υπογραμμίζει εμφατικά την ανάγκη για στοχευόμενες εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

Για άλλη μια φορά θα τονίσουμε ότι η χάραξη αποτελεσματικότερων πολιτικών πρόληψης και αντιμετώπισης της έμφυλης βίας είναι αναγκαιότητα, τόσο για την εξάλειψη του φαινομένου όσο και για την ολιστική υποστήριξη των επιζωσών έμφυλης βίας.

Με αφορμή την 25 Νοέμβρη 2023, ημέρα φεμινιστικής κινητοποίησης και δράσης για την εξάλειψη όλων των μορφών έμφυλης βίας, ημέρα μνήμης για όσες δολοφονήθηκαν και απουσιάζουν, αγωνιζόμαστε από κοινού με όλες τις γυναίκες και θηλυκότητες που έχουν βιώσει έμφυλη βία ανεξάρτητα από ηλικία, εθνικότητα, τάξη, θρησκεία, πολιτισμικά, γλωσσικά ή άλλα χαρακτηριστικά.

Τα συνδικάτα θέλουμε, πρέπει και μπορούμε να είμαστε σε επαγρύπνηση και να παλέψουμε για την αποτελεσματική προστασία των θυμάτων κάθε μορφής βίας και παρενόχλησης στην εργασία, με όποιον τρόπο και εάν αυτή παρέχεται, συμπεριλαμβανομένης της βίας και της παρενόχλησης λόγω φύλου και των υπόλοιπων λόγων παράνομων διακρίσεων, της σεξουαλικής και της ηθικής παρενόχλησης, όπως και της ρατσιστικής βίας.

Ο δρόμος προς το σπάσιμο της σιωπής και την έγκαιρη και αποτελεσματική προστασία των θυμάτων της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία είναι δύσκολος. Η ορατότητα των θυμάτων και των εμποδίων που αυτά αντιμετωπίζουν παραμένει χαμηλή, μη δικαιολογώντας την νέα υποβάθμιση της αρμοδιότητας για την ισότητα φύλων και τα ανθρώπινα δικαιώματα και τον αντίκτυπο στην προτεραιότητα των σχετικών πολιτικών και το συντονισμό τους.

Ζητούμε από τις εργαζόμενες και τους εργαζόμενους, στην περίπτωση που υποστούν παράνομες διακρίσεις, βία και παρενόχληση στην εργασία, ρατσιστική απειλή ή βία, ή είναι θύματα εμπορίας και αναγκαστικής εργασίας να ενημερωθούν από τον ΟΔΗΓΟ ΤΗΣ ΓΣΕΕ και να ζητούν έγκαιρα την υποστήριξή τους από τα συνδικάτα για:
* την υποβολή από τα ίδια τα συνδικάτα στο όνομα του θύματος παράνομων διακρίσεων, βίας, παρενόχλησης, εφόσον συναινεί, προσφυγές στις αρμόδιες Αρχές, δηλαδή στην Επιθεώρηση Εργασία και στο Συνήγορο του Πολίτη, όπως την άσκηση παρεμβάσεων υπέρ του θύματος ενώπιον των Αρχών ή/ και των Δικαστηρίων για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του,
* την παρακολούθηση της αυστηρής τήρησης της προβλεπόμενης από τη νομοθεσία διαδικασίας ελέγχου, όπως την τήρηση του χρονοδιαγράμματος εξέτασης της υπόθεσης, (συζήτηση το αργότερο σε 10 ημέρες από την υποβολή + λήψη ενδιάμεσων μέτρων εφόσον απαιτείται + ολοκλήρωση εξέτασης το αργότερο σε 2 μήνες), την αντιστροφή του βάρους απόδειξης, την προστασία από αντίποινα, την τήρηση διαδικασίας αυστηρού ελέγχου (και όχι «συμφιλίωσης») των εργοδοτών και επιβολής των προβλεπόμενων κυρώσεων – επανερχόμαστε στο αίτημα άμεσης απόσυρσης από την ιστοσελίδα της Επιθεώρησης Εργασίας του κειμένου με τίτλο «Οδηγός επίλυσης εργατικών διαφορών από την Επιθεώρηση Εργασίας», λόγω σοβαρών προβλημάτων στο περιεχόμενό του και στις «οδηγίες» εξέτασης των καταγγελιών για παράνομες διακρίσεις, βία και παρενόχληση στην εργασία
* την υποστήριξη των αλλοδαπών εργαζομένων, στις οποίες/στους οποίους με απόφαση Υπουργού Εργασίας επιβλήθηκε να κάνουν την καταγγελία για τη βία και την παρενόχληση υποχρεωτικά στα ελληνικά, με συνέπεια να καταγγέλλεται ότι δεν παραλαμβάνονται οι καταγγελίες τους, κάτι που δεν ισχύει στις λοιπές διαδικασίες υποβολής καταγγελιών στην Επιθεώρηση Εργασίας,
* την παρακολούθηση α) της υποχρέωσης διαβίβασης της καταγγελίας στο Συνήγορο του Πολίτη, β) του χρονικού/διαδικαστικού συντονισμού εξέτασης της υπόθεσης με την Επιθεώρηση Εργασίας στις περιπτώσεις που το περιστατικό βίας και παρενόχλησης, ενέχει διάκριση ή εντολή για διάκριση λόγω φύλου ή παράνομων διακρίσεων για χαρακτηριστικά, πραγματικά ή νομιζόμενα (οικογενειακή ή κοινωνική κατάσταση, εγκυμοσύνη, φυλή, χρώμα, εθνική ή εθνοτική καταγωγή, γενεαλογικές καταβολές, θρησκευτικές ή άλλες πεποιθήσεις, αναπηρία ή χρόνια πάθηση, ηλικία, σεξουαλικός προσανατολισμός, ταυτότητα ή χαρακτηριστικά φύλου, διάκριση λόγω σχέσης με πρόσωπο που έχει τα χαρακτηριστικά αυτά, πολλαπλή διάκριση για περισσότερους από τους λόγους αυτούς), γ) της χρήσης από την Επιθεώρηση Εργασίας της δυνατότητας εξ αποστάσεως συμμετοχής του εκπροσώπου του Συνηγόρου του Πολίτη για τις καταγγελίες εργαζομένων στην περιφέρεια (ηπειρωτική και νησιωτική) και δ) της μη δυνατότητας απόκλισης από το Πόρισμα του Συνηγόρου του Πολίτη, παρά μόνο με παράθεση πλήρους και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας
*την αποτροπή της πρακτικής που ζητείται παράνομα να μην ενημερώνεται ώστε να συμμετέχει στη διαδικασία εξέτασης και η Επιθεώρηση Υγείας και Ασφάλειας στην εργασία, παραγνωρίζοντας τη διάσταση αυτή στην καταγγελία και τις επιπτώσεις των παράνομων αυτών πρακτικών στην υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων: συγχαίρουμε τις Επιθεωρήσεις Εργασίας (Εργασιακών Σχέσεων) που ενημερώνουν την Επιθεώρηση Εργασίας Υγείας και Ασφάλειας, προκειμένου να συνεκτιμηθεί και συνεξετασθεί η κρίσιμη αυτή διάσταση στις καταγγελίες των εργαζομένων,
* τη θέση σε ισχύ μονομερώς από την εργοδοσία, παρά την ύπαρξη συλλογικής εργατικής εκπροσώπησης, των πολιτικών ή των τροποποιήσεων των εσωτερικών Κανονισμών Εργασίας με υποχρεωτικές ρυθμίσεις για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης εντός των επιχειρήσεων και τη διαχείριση των σχετικών εσωτερικών καταγγελιών, με ιδιαίτερη προσοχή για τις απόπειρες αντεργατικών τροποποιήσεων και άλλων διατάξεων των Κανονισμών μη σχετικών με τα πεδία αυτά.

Ο Οδηγός της ΓΣΕΕ είναι διαθέσιμος εδώ
https://gsee.gr/wp-content/uploads/2022/11/ENTYPO-ISOTHTAS_1.pdf

Κατερίνη, 24-11-2023

Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ